– Dualizmy – westchnął mistrz Kan lu – wciąż te podwójności, pary sprzecznych lub zderzając się ze sobą pojęć. Jesteśmy, droga Ann Ann shi, jak kobieta i mężczyzna, uwikłani w odmienności naszych płci i zarazem w podobieństwa typowo ludzkie. Tacy sami a jednak diametralnie różni. Jak radość i smutek. Lecz na całe szczęście jedno staje się drugim, tak powiedziałaś niedawno.

– Owszem, nasz umysł lgnie do sprzeczności – odpowiedziała An An shi. – Smutek jest przyczyną radości ale czy istnieje radość bez smutku? Czy zawsze musimy cierpieć aby docenić wesołość, chorować by docenić zdrowie, utracić by docenić posiadanie? Jak z tego wybrnąć? Zdaje się, że to potrafisz mistrzu Kan lu? Mówią, że jesteś przebudzony. – Uśmiechnęła się szelmowsko i dodała – a przebudzony to przecież ten, który stał się jednością. Zatem ten, który wyszedł z pułapek dualizmów.

– Czyż nie postrzegamy wszystkiego w dwoistości, dychotomii, dyskrepancji, w rozróżnieniu? Czyż nie koncertujemy się na porównywaniu, różnicowaniu, dwudzielności? Nieustannie: lewe i prawe, dobre i złe, mądre i głupie, krzywda i wina, prawda i fałsz, radość i smutek. – Westchnął Kan lu. – Czasem, gdy wahadło przechyla się w jedną stronę zwykliśmy sądzić, że proces się ustabilizował, tymczasem skrajność zwiastuje tylko jedno, że proces za chwilę zmieni kierunek. Radość zamieni się w smutek, bogactwo w plajtę, spokój w rozdygotanie ale i odwrotnie, że zła passa minie, nieszczęście zmieni się w powodzenie, bieda w bogactwo. Czyż nie tak?

– Owszem, nasz umysł lgnie do sprzeczności – powtórzyła Ann Ann shi śmiejąc się na głos. – Uciekasz od pytania, które ci zadałam, droczysz się ze mną. Odpowiedz jak to jest, gdy spostrzegasz jedność?

– Spostrzegasz jedność wtedy, kiedy stajesz się jednością – odpowiedział Kan lu.

– Też mi odpowiedzieć – zaśmiała się Ann Ann Shi – zaiste godna mistrza ale zupełnie niepraktyczna.    

– Stajesz się jednością, gdy uświadamiasz sobie, że najcenniejszym czego doświadczasz jest życie, wtedy stajesz się życiem.

– I to wystarcza? – Ann Ann shi znów zachichota radośnie.

– Jedność oznacza całość. Nie sposób opowiedzieć o tym komuś, kto tego nie doświadczył – Stwierdził Kan lu. – Doświadczenie jedności jest jak nurkowanie w morzu, jak skok ze spadochronem, jak szybowanie na paralotni, jak noc w lesie, jak świt w górach, jak rejs na pełnych żaglach, jak spotkanie ukochanej osoby, jak…

– Jak narodziny dziecka, jak karmienie piersią, jak czuwanie nad snem niemowlęcia, jak radość powitania, jak czekanie na prezent imieninowy, jak świąteczne ciasto, jak malowanie mandali, jak taniec. Stajesz się tańcem – Ann Ann shi klasnęła w dłonie i obróciła się jak wirująca tancerka.

_______________

inne koany     

Radość – smutek – INTROSPEKCJA 

21 stycznia 2020 • Adam Sornek • 81 Tajemnic, Interpretacja, Introspekcja

1. Emocje, stany psychofizyczne, nastroje są zmienne. Świat jest w nieustającym procesie przemiany: susza – deszcz, lato – zima, wojna – pokój itd. Wszystkie te przeciwności są naturą naszej egzystencji. Tak też jest z radością i smutkiem, które wzajemnie się przenikają i nie mogą bez siebie istnieć. 

2. Problem nie tkwi w tym, że odczuwamy smutek, a w tym, że z jakiegoś powodu sądzimy, że smutnym być nie wypada, że smutek to nieodpowiednie samopoczucie. Że gdy człowiek jest smutny to pewnikiem nie jest szczęśliwy. Smutek jest ważną informacją, jednak jest tylko czymś co odczuwamy na zewnętrznych krańcach naszego jestestwa. Nie jesteśmy swoim smutkiem, a wyłącznie go doświadczamy. Odczuwanie go nie oznacza, że stajemy się nieszczęśliwi, czy stajemy się smutkiem.

3. Radość odczuwać może tylko ten, kto zaznał smutku. Smutek odczuwać może tylko ten, kto zaznał radości. Ten kto chce się pozbyć jednego z tych uczuć, w gruncie rzeczy chce zrezygnować z obu. Być może jest droga do osiągnięcia stanu obojętności, w której smutku i radości już nie ma, a jest tylko obecność i spokój ducha. Być może z tego powodu Jezus mawiał „jam jest”.

4. Jedność, przebudzenie, to zgoda na oba stany. I nie lgnięcie do żadnego z nich. Nie przywiązywanie się ani do smutku, ani do radości. Świadomość, że nie jest się ani radością, ani smutkiem. W gruncie rzeczy – jak się zdaje –  musi to prowadzić do wyjścia poza te stany. 

5. Wyjście z dualizmu nie oznacza, że dualizmy przestaną istnieć. Przebudzony dualizmom nie nadaje już żadnego znaczenia. Są poza jego światem. Ma zgodę (a właściwie zrozumienie) zarówno radości, jak i smutku. Wie, że nie jest żadnym z tych stanów i gdzieś bardzo głęboko – nawet w czasie życiowych zawirowań – odczuwa wewnętrzny spokój. I…

6. I żyje. Rozsmakowuje się, doświadcza, odczuwa, docenia, dba, kocha, współczuje, daje czułość i zrozumienie, patrzy i widzi, słucha i słyszy, dotyka i czuje. A nade wszystko…

7. JEST TU I TERAZ.

8.1. Doskonale wie, jak jednym sprawnym ruchem zamknąć wrota do przeszłości i przyszłości, by nie zaprzątała uwagi. W tu i teraz jest po prostu obecność. 

 _______________

inne teksty Adama